Z początkiem lipca 2018 roku do ustawy o podatku od towarów i usług dodane zostały przepisy określające stosowanie tzw. mechanizmu podzielonej płatności (ang. split payment). Do końca października 2019 roku korzystanie przez podatników z tego mechanizmu było zawsze dobrowolne. Zmieniło się to z dniem 1 listopada 2019 roku od kiedy to w niektórych przypadkach stosowanie mechanizmu podzielonej płatności stało się obowiązkowe.
Kiedy stosować mechanizm podzielonej płatności?
Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności może istnieć wyłącznie w przypadkach, gdy stosowanie mechanizmu podzielonej płatności jest w ogóle możliwe. Płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonać mogą wyłącznie podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą VAT.
Wyjątek od tej zasady dotyczy przypadków dokonywania w całości lub części zapłaty (np. wpłaty zaliczki) przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi.
Następnym krokiem w ustaleniu obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności jest stwierdzenie czy dany towar lub usługa zawiera się w wykazie zawartym w załączniku numer 15 do ustawy o VAT. Mechanizm podzielonej płatności swoim zasięgiem objął przede wszystkim te towary oraz usługi, które podlegały tzw. odwrotnemu obciążeniu.
Załącznik nr 15 do ustawy o VAT to spis 150 pozycji objętych obowiązkiem MPP. W załączniku tych ustawodawca wymienił towary i usługi takie jak:
1) towary i usługi objęte przed 1 listopada 2019 roku stosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia w transakcjach krajowych np. różnego rodzaju odpady oraz roboty budowlane,
2) towary należące przed 1 listopada 2019 roku do towarów, w których przypadku nabywcy ponosić mogą odpowiedzialność solidarną za zaległości podatkowe nabywców np. paliwa, oleje opałowe oraz oleje smarowe,
3) dodatkowo szereg innych towarów, np. węgiel i produkty węglowe, niektóre maszyny i urządzenia elektryczne np. telewizory oraz części i akcesoria do pojazdów silnikowych.
Wyłączenia w stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności
W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2021 roku obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności może istnieć tylko, jeżeli kwota należności ogółem (kwota brutto) na fakturze przekracza 15.000 zł lub równowartość tej kwoty wyrażoną w walucie obcej. W przypadkach gdy kwota brutto na fakturze nie przekracza tej kwoty, nie istnieje obowiązek dokonywania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.
Dodatkowo obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności nie istnieje w przypadku:
-dokonania potrącenia,
-dokonania płatności kwoty należności wynikającej z faktury dokumentującej transakcje realizowane w wykonaniu umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym jeżeli podmiot, na rzecz którego dokonywana jest płatność, na dzień dokonania dostawy był:
1) partnerem prywatnym, z którym podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym, lub
2) jednoosobową spółką partnera prywatnego albo spółką kapitałową, której jedynymi wspólnikami są partnerzy prywatni, z którą podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym.
Istnieje również sytuacja, gdy tylko część zapłaty musi zostać dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatność. Dochodzi do takiej sytuacji jeżeli otrzymana faktura tylko w części dokumentuje nabycie towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 W pozostałej części zapłata może być dokonana w dowolny sposób (w tym z dobrowolnym zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności).
Sankcje za niestosowanie obowiązkowego MPP
W przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem obowiązku zastosowania mechanizmu podzielonej płatności, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego, co do zasady, ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15. Nie dotyczy to:
1) osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe,
2) przypadków, gdy dostawca lub usługodawca rozliczył całą kwotę podatku wynikającą z faktury, która została zapłacona z naruszeniem obowiązku zastosowania mechanizmu podzielonej płatności.
Data publikacji 24-06-2022